{ "title": "Köpek Türleri", "image": "https://www.kopekler.gen.tr/images/kopek-turleri.gif", "date": "21.01.2024 21:11:20", "author": "İbrahim Karakurt", "article": [ { "article": "
Köpek Türleri, köpek, köpekgiller ailesine ait bir hayvan türüdür. Cinslerine göre 400'den fazla köpek cinsi vardır. Etçil ve memeli hayvan olan köpek Boz kurdun alt türü olmakla birlikte tilki ve çakallarla da akrabadır. Kedilerle birlikte dünyanın en çok beslenen evcil hayvanlarından birisidir. 2001 yılı tahminlerine göre dünya üzerinde yaklaşık olarak 4 milyon kadar köpek türü bulunmaktadır.

Köpekler yıllardır insan oğlunun en sadık dostu olarak görülür. Bunun en büyük nedeni insanoğlunun köpeklerdeki büyük cevheri görmüş ve bu hayvanları gündelik yaşantılarına adapte etmişlerdir. Av faaliyetlerinde ve hayvancılık sektörüne kullanılan köpekler renk körü olmaları ilginç bir bilgidir. Köpek türlerinin evrimleşmesine insanoğlunun ihtiyaçları yön vermiştir. İlk türler keskin görme ve duyma duyularıyla donatılmışken günümüzde daha çok süs mantığıyla kullanılmaktadır. 7 ila 9 bin yıl önce hayvancılık yaygınlaşmaya başladığında avcılık için kullanılan köpek cinslerinin bekçilik ve koruma yönün olduğu keşfedilmiş ve çoban köpeği ortaya çıkmıştır. Günümüzde ise köpeklerin kullanım alanları oldukça genişlemiştir. Şöyle ki Antik Mısırda kutsal sayılan köpekler günümüzde birçok ülkede bekçi olarak kullanılmaktadır. Hatta bazı ülkelerin mutfaklarında bir yemek, Batı ülkelerde ise sadık birer dost olarak kendilerine yer bulmuşlardır. Köpek türlerinin en önemli kullanım alanı şüphesiz ki arama-kurtarma ve emniyet faaliyetleri statüsünde kullanılmalarıdır. İyi eğitilmiş bir köpek burnu bulunması gereken her şeyi bulabilir.

Köpek Türlerinin Fiziksel Özellikleri Nelerdir?

Dünya üzerinde bulunan yüzlerce köpek cinsi çok fazla renk ve genetik şekle sahiptir. Örneğin bir süs köpeği ile bir Sivas kangalının aynı soydan geldiğine inanmak oldukça zordur ancak bu köpek türleri birbirleriyle aynı genetik özellikleri taşır. Dünyadaki bütün köpek türleri birbirleri ile aynı kromozoma sahiptir. Köpek78 adet kromozoma sahiptir. Bütün köpek türleri, insanlarda olduğu gibi, biri anneden, biri babadan olmak üzere kromozom çiftlerine sahiptir. Doğuştan kuyruksuz olanlar hariç bütün türlerin iskeletinde 319 kemik bulunur. Kas yapıları insanlara çok benzemektedir ancak köpekler insanlara nazaran üst kısımları, alt kısımları kadar güçlüdür. Ağırlıkları mükemmel bir şekilde ön ve arka adalelerine eşit olarak dağılmıştır. Köpekler tüm ağırlıklarını ayakları üzerine vermek yerine parmaklarının üzerinde yürüyerek yürüyüş biçimi bakımından diğer hayvan türlerinden ayrılır. Köpekler köprücük kemiğine sahip değildir.

Köpekler memeli hayvanlar gurubuna mensuptur. Yavrularını emzirmek için memelerinde bezeler vardır. Birçok köpek cinsi yaklaşık 8 adet meme ucuna sahiptir. Köpeklerindiş yapıları diğer etçil hayvanların ki ile uyuşmaktadır. Öncelikle yavru köpeklerde 28 adet süt dişi çıkar, büyüme evresi tamamlanınca 42 adet kalıcı dişe ulaşılmış olur. Üst çene ve alt çenede bulunan 2 şer adet köpek dişi diğer dişlere göre daha uzundur. Köpek türlerinin dişleri taçlı ve sivridir. Bu dişleri et parçalamak ve kendini korumak için kullanır. Tıpkı insanlarda olduğu gibi diş çıkarma süreci sancılı geçer.

Dünyadaki bazı tüysüz yaratılan cinsler hariç bütün köpek cinslerinin vücutları kıllarla kaplıdır. Bu durum onları \"homeotermik\" (Vücut ısısını ayarlayabilen) hayvan türleri arasına sokmuştur. Yetişkin bir köpek türünün vücut ısısı yaklaşık olarak 38 °C'dir. Köpekler çok çeşitli renklere ve tüylere sahiptir.

Köpek Türlerinde Duyular

Köpek türleri insanlar gibi beş duyuya sahiptir. Bunlardan en gelişmiş olanı koku alma duyusudur. K-9 gibi iyi eğitilmiş köpekler diğer türlere göre koku alma duyusu daha gelişmiştir. Özellikle uyuşturucu ve patlayıcı gibi zararlı maddeleri bulma konusunda bu özelliği ön plana çıkar. Kısa burunlu cinsler koku alma konusunda yeteneği diğer türlere göre daha azdır. Köpek türlerinin tat alma güdüsü insanoğluna göre daha az gelişmiştir. Köpeklerin görme duyusu koklama duyusuna göre daha az gelişmiştir. Köpekler renk körüdür ve Köpekler renk körü oldukları için gök kuşağının o muhteşem renklerini göremezler.

Köpek Türlerinde Yaşam Süresi

Köpeklerin ömrü türden türe değişir. Günümüzde veterinerlik alanındaki gelişmeler köpek türlerinde yaşam süresini uzatmıştır. Dünyada köpeklerin ortalama yaşam yılı 14 yıl civarındadır. Köpeklerin ömürleri genetik özellikler dışında bakım, besleme, egzersiz, iş yükü, stres gibi dış etkenlere bağlıdır. Dünyada en uzun yaşan köpek 29 yıl yaşamıştır.

Köpek Türlerinde Üreme

Köpek türlerinin üreme düzeyine gelmesi için 6 ila 12 ay geçmesi gerekir. Küçük cinsler büyük türlere göre daha erken üreme düzeyine gelir. Dişi köpekler ilk anne olma güdüsünü 6 ila 18 ay arasında yakalarlar. Bu süreç yılda yalnızca 2 defa meydana gelir. Yılda 1 defa olan türlerde mevcuttur.

Erkek köpekler ilk baba olma güdüsüne 6 ay içerisinde ulaşırlar. Çiftleşmek için bir süre beklemek zorunda değillerdir. Erkek türler dişi türlerin ürettiği yumurtadan 2 kat daha fazla sperm üretir. Erkek türler yaşlanana kadar her fırsatta çiftleşmeye çalışır. Küçük ırklar ortalama 2 ila 3 enik doğururken büyük türler 10 ila 12 enik doğurabilir. Köpek türlerinde gebelik süreci 63 gün sürer.

Köpek Türlerinde Davranışlar

Köpekler evcilleştirildikleri günden bu yana sosyalleşme yolunda önemli bir yol kaydetmişlerdir. Bu sosyallik onlara yalnız yaşamak yerine insanlarla yaşama iç güdüsünü kazandırmıştır. Araştırmalara göre köpekler tıpkı ataları kurtlar gibi sürü halinde dolaşırlar. Ancak insanların seçici çiftleştirmeleri onları insanla yaşamaya adapte etmiştir. 1950'lerde bazı araştırmalara göre yeni doğmuş bir eniği insanlardan ayırdığınız taktirde, köpeklerle bir arada olmayı insanlarla bir arada olmaya tercih ettikleri görülür.

Köpek Türlerinde Bölge İşaretleme

Köpekler tıpkı kurtlar gibi sahiplik duygusuyla donatılmışlardır. Bu sahiplik duygusu onlarda belirli bölgelere sahip olma iç güdüsünü doğurur. Bu sahip olma iç güdüsü hayvanı bölge aramaya teşvik eder. Bu içgüdüyle kurtlar geniş alana yayılabilirken köpek türleri genellikle sahibinin bulunduğu bölgeyle sınırlıdır. Köpekler buldukları tarafsız bölgeyi ele geçirmek için o bölgeye idrarını yapar duvarlara veya taşlara sürünür. Bu davranışın nedeni diğer türlere koku yoluyla bu bölgenin kendisine ait olduğu haber vermek istemesidir.

Köpek Türlerinde İletişim

Köpekler diğer hayvanlara nazaran iletişim kurma konusunda daha geniş bil yelpazeye sahiptir. Bunlara örnek olarak havlamalar, hırlamalar ve ulumalar verilebilir. Köpekler çıkardıkları sesler ile sahiplerine aç, korkmuş, yorulmuş, kırılmış, üzgün veya sıkılmış olduklarını rahatlıkla anlatabilir. Bir yavrunun büyüme belirtisi diğer yavrularla oynarken havlama becerisini kazanmasıyla başlar. Köpekler sadece korktuklarında hırlarlar. Bazı köpek türleri havlamak yerine ulumayı tercih ederler. Örneğin: Sibirya kurdu.

Köpek Türlerinde Davranış Oluşumu

Köpekler il doğdukları zaman kör ve sağır doğar. Bütün yaşamlarını dişi köpeğe bağlı olarak geçirirler. Dişi köpek annelik iç güdüsüyle onları emzirir ve diğer tehlikelere karşı onları korur. Baba dahil çoğu zaman kimseyi yavrularının yanına yaklaştırmaz. Yavruların dünya ile tanışması yaklaşık olarak 10 ila 14 gün sürer. Bu süre zarfında yavrular dünyaya gözlerini açar ve çevreden gelen sesleri işitmeye başlar. Yavrular ilk olarak kardeşlerini keşfederler. Beraber bir ortamda büyüyen yavrular alıştıkları bu sıcak ortamdan ayrılmak istemezler. Dişi tür bu evrede onları zaman zaman yalnız bırakır.

Yaklaşık 27 gün sonra yavrular cesaretlerine göre sırayla doğdukları ortamdan dışarı çıkarlar. Bu davranış köpek türlerinde merak olgusunun var olduğunu gösterir. Eğer evcilleştirilmesi isteniyorsa hayvanla bu evrede iletişime girilmesi en doğrusu olacaktır. Eğer bu dönemde size alışmazsa hiçbir zaman tam anlamıyla evcilleştirme işlemi gerçekleşemez. Bu süreçte evcilleştirilmeye hazırlanan yavrular 3 ila 7 hafta arası kardeşlerinden ve annelerinden ayrı kalmamaları gerekir. Bu dönemde yavrular sütten kesilir ve katı yiyeceklerle beslenmeye başlar. Dördüncü hafta tamamlandığında artık pişmiş et verilebilir. Bu evreden iki hafta sonra ise sosyalleşme tamamen tamamlanmış olur. Yavrular artık ilgiye karşılık vermeye başlayacaktır.

Köpek türlerinin gelişiminde en önemli evre 7 ila 12. Haftalar arasıdır. Bu haftalar insan ile köpek arasındaki bağın kurulması için en uygun zaman olduğu düşünülür. Bunun dayanağı ise yavrunun iç güdüsel olarak bir sürü ve bir sürü lideri istemesidir. Bu konumda köpeğin sahibi kendisini sürü koçu olarak tanıtırsa ona istediği komutları zorlanmadan yaptırma olanağına da sahip olacaktır.

12. Hafta tamamlandıktan sonra artık yavru annesinden ayrılır. Yavrular bu dönemde daha cesur ve bir şeyleri denemek için daha isteklilerdir. Bu dönemde yavru için özel eğitim programı yapmak en doğru işlem olacaktır. Bu dönemde artık dişleri çıkmaya başlayacağından yavrular sancı ve acı çekebilir bu da onların bazen eğitime tam karşılık vermemesine neden olabilir. Bu dönemde veteriner hekiminize başvurarak yavrunun kolay diş çıkarması için gerekli olan malzemeleri almanız gerekir. Aksi taktirde hayvan koltukları kemirmeye başlayacaktır.

Köpeklerin kişilik gelişimi büyüme evresi tamamlanana kadar devam eder. Köpekler duygusallık kazanmadan cinsellik güdüleri kazanır. Köpekler 7 ila 8 aylık olduğunda öz güven kaybı yaşarlar bunun yaşanmaması için köpeklerde daha fazla ilgilenilmesi gerekir.

Belirli duyuların veya özelliklerin gen aktarımı ile bir sonraki nesle aktarılması ve bu genlerin git gide güçlenmesiyle kalıtsal bazı davranışlar oluşmuştur. Örneğin av köpeği sadık bir dosttur, avınızı hemen ayağınıza getirir. Ancak bir tazıya baktığınızda daha sakin ancak bir o kadarda başına buyruk olduğunu görürsünüz. Bunun nedeni genetik karakter analizlerinde baskın genlerin köpek türleri üzerindeki etkiden başka bir şey olamaz.

Köpek Türlerinde Irk Ayrımı

Arka arkaya üç nesil aynı ırktan olan köpeklere safkan denir. Bir safkan köpek atasının bütün özelliklerini taşır. Bazı ülkelerdeki köpek sınıflandırma birimleri köpek türlerini 7 grupta toplamıştır.
Bu makalemizde Çoban köpekleri ve Av köpekleri türleri hakkında bilgi verelim.

Çoban Köpekleri

Hayvancılığın gelişmesiyle insanoğlu hayvanlarını otlatmak için sürüler oluşturulmuştur. Bu sürüler kurtlar ve çakallar için büyük bir sofra gibi görünmüş ve bu sofralara saldırma ihtiyacı duymuşlardır. Köylüler bu soruna çare olarak sürüyü idare edecek köpekleri kullanmışlardır. Çoban köpeği diğer köpek türlerine nazaran daha asi yetiştirilmiş güçlenmesi için safkan olarak üretilmeye çalışılmıştır. Çoban köpekleri hızlı, güçlü ve çeviktirler. Her türlü koşulda çalışabilir araziye anında uyum sağlayabilirler. Başları dik yürürler. Ataları kurtlar olmasına rağmen resmen atlarına karşı bir savaş içerisindeler. Çoban köpekleri sahibinden aldığı komutla sürüye yön verebilir. Çoban köpekleri köpek türleri arasında eğitilmesi en kolay türdür. Bu özelliği sayesinde özel kuvvetler bu türlerle yakından ilgilenmişlerdir.

Av Köpekleri

Av köpekleri genlerinden gelen koklama ve iz sürme iç güdülerini kullanarak sahibinin avlanma sırasındaki en büyük silahı olurlar. Daha çok kuş avı esnasında kullanılır. Kuşların yönünü sahibine doğru çeker veya sahibinin vurduğu kuşu alıp sahibine getirir. İlk olarak İngiltere'de kullanılmışlardır. Bu gurubun en büyük örneği bizim av köpeği olarak bildiğimiz literatürdeki ismi puanter olan köpek türüdür.

Köpek türleri hakkındaki en ilginç bilgi ise dünyada baş harfi U olan hiçbir tür olmayışıdır. Köpek türleri hakkında daha ayrıntılı bilgi için veteriner hekimlere baş vurabilirsiniz.
" } ] }